Donkere gebieden moet je zoeken met een lampje

Laatst zat ik ’s avonds in de trein terug naar huis vanuit Den Haag. Buiten was een lichtzee zichtbaar. We reden door het kassengebied. Wat ik hier van dichtbij zag, fotografeerde André Kuipers eerder tijdens zijn ruimtemissie in 2012 vanuit het ISS. De gigantische lichtuitstoot van onder andere de kassen zorgt voor een goed herkenningspunt van Nederland in de ruimte. De planten in die kas zullen vast prachtig groeien onder het aanhoudende licht. Maar is het echt nodig om een lichtkoepel te creëren rondom je kas, die in de wijde omtrek waar te nemen is?

Duisternis is gezond en schitterend
Er zijn inmiddels diverse onderzoeken die leren dat het voor mens en dier bijzonder gezond is om ’s nachts in een echt donkere omgeving te zijn. In onze 24-uurs economie is het echter normaal dat de omgeving stevig verlicht is. Daardoor wordt vergeten hoe mooi duisternis is. Als amateur astronoom heb ik met vrienden van de sterrenvereniging jaarlijks telescopen neergezet op een donkere plek op de Veluwe. We toonden de bezoekers van de Nacht van de Nacht de pracht van de donkere sterrenhemel, nadat ze terug kwamen van een wandeling door het donkere bos op zoek naar nachtdieren. Tijdens deze Nacht wordt het belang en de schoonheid van duisternis duidelijk gemaakt voor de bezoekers. Maar als de volgende dag de zon weer schijnt, lijkt het onderwerp weer verdwenen uit de collectieve geheugen.

Foto: Credit ESA/NASA

Ik ga niet pleiten voor het doven van verlichting op iedere plaats. Ik voel me ook onprettig in een donker steegje. Maar het zou goed zijn als duisternis een volwaardig milieuaspect wordt waar ontwikkelingen en bestaande situaties aan worden getoetst. Niemand heeft iets aan licht dat niet schijnt op de plek waarop het gericht is. Dergelijk wegstralend licht is pure verspilling van energie. In een tijd dat energie schaars wordt, ligt het voor de hand om daarop te bezuinigen.

De overheid doet met wetgeving een poging om de duisternis te beschermen, maar hebben we hier wel nieuwe wetgeving voor nodig? Of is het een kwestie van stug doorgaan met het kweken van bewustwording door evenementen als de Nacht van de Nacht en Earth Hour?

Earth Hour 19 maart 2016
Begin dit weekend bij jezelf. Doe je zaterdag 19 maart om 20.30 uur met me mee met het wereldwijde Earth Hour? Doe het licht uit, ook in je tuin, en geniet van de stroombesparing en de gezelligheid van een kaarsje. Fijne avond!

Een deel van deze post publiceerde ik eerder op het blog van Amer /ruimtelijke ontwikkeling.